(This article is translation. For the original, visit our sister site, CILISOS)
Hampir satu dekad yang lalu ketika berdagang jongkong emas mula menjadi popular di Malaysia, ribuan rakyat Malaysia telah menjadi mangsa skim perdagangan emas oleh sebuah syarikat bernama Genneva Malaysia Sdn Bhd. Anda mungkin pernah mendengar nama ini atau bahkan kejadian itu sendiri kerana ia dianggap sebagai salah satu skandal emas terbesar di negara ini.
Genneva Malaysia telah didenda RM450 juta kerana penggubahan wang haram. Sementara itu, lapan individu, yang merupakan pengarah syarikat atau orang yang berkait rapat dengan syarikat itu, dihukum penjara empat hingga sembilan tahun selain masing-masing didenda antara RM1 juta hingga RM4 juta. Mereka semua didapati bersalah kerana penggubahan wang haram dan pengambilan deposit tanpa lesen, dan kami akan membongkarkan kisah tentangnya dengan lebih terperinci.
Semuanya bermula dengan syarikat perdagangan emas “patuh syariah” yang nampaknya telah dibantu oleh Tun M
Genneva Malaysia dibentuk pada tahun 2002 sebagai sebuah syarikat perdagangan emas yang mematuhi syariah. Syarikat itu mempunyai pengarah Muslim Melayu bernama Ahmad Khairuddin Ilias dan, menurut beberapa laporan berita, pengarah syarikat itu ialah Tengku Muhaini Ahmad Shah, ahli keluarga kerabat diraja Pahang.
Pada 2007, Genneva Sdn. Bhd. ditubuhkan. Walaupun kedua-dua syarikat mempunyai nama dan pemegang saham yang sama, Genneva sebenarnya memenuhi pasaran yang lebih konvensional.
Pada tahun 2008, Genneva mendaftarkan syarikat lain di Singapura. Genneva Sdn. Bhd. mempunyai empat pengarah syarikat, tiga daripadanya sebenarnya rakyat Malaysia. Para pengarah Malaysia – Marcus Yee Yuen Seng, Ng Poh Weng dan Chin Wai Leong – juga merupakan pengarah Genneva Malaysia atau syarikat yang bergabung dengannya.
Namun, beberapa laporan menyatakan bagaimana Genneva Malaysia dilancarkan secara rasmi pada tahun 2010 oleh bekas Perdana Menteri, Tun Mahathir. Dia bahkan memberi ucapan semasa pelancaran Genneva Malaysia. Anda boleh menonton ucapan di sini.
Dalam ucapannya, Tun Mahathir mendorong rakyat Malaysia untuk melabur dalam emas berbanding wang kerana nilai emas lebih terjamin berbanding dengan wang.
“Wang (mata wang) hanyalah sehelai kertas yang digunakan untuk mewakili nilai tertentu tetapi bukan nilai sebenarnya, namun emas dapat mewakili nilai sebenarnya kerana itu adalah logam berharga di seluruh dunia.”- Tun M, bekas Perdana Menteri, dipetik dari Utusan.
Inilah sebabnya mengapa banyak rakyat Malaysia mula melabur dalam emas Genneva Malaysia. Menurut laporan berita, laman web Genneva Malaysia pernah menyatakan bahawa syarikat itu mempunyai lebih daripada 50,000 pelanggan.
Namun, Tun Mahathir mungkin bukan satu-satunya faktor yang menyebabkan ramai orang melabur, tetapi skema yang ditawarkan Genneva Malaysia mungkin juga menjadi faktor mengapa ramai orang tertarik untuk membeli emas dari mereka.
Selain itu, syarikat itu patuh syariah dan mereka mendakwa bahawa model perniagaan yang digunakan dalam operasinya didasarkan pada prinsip syariah yang disebut “al-bai“. Al-bai bermaksud kontrak yang melibatkan penjualan dan pembelian balik aset oleh penjual.
Dalam prinsip ini, penjual (Genneva Malaysia) akan menjual aset (jongkong atau syiling emas) kepada pembeli (pelanggan) secara tunai. Penjual kemudiannya akan membeli semula aset tersebut berdasarkan pembayaran tertunda di mana harganya lebih tinggi daripada harga tunai asal.
Namun, bukan itu yang sebenarnya berlaku kerana Genneva Malaysia menjual emas dengan harga premium yang 25% hingga 30% lebih tinggi daripada harga pasaran. Kemudian, ia akan memberikan pulangan 2% hingga 3% kepada pelanggan setiap bulan. Pelanggan akan mempunyai pilihan untuk menyimpan emas atau menjual kembali emas kepada syarikat pada harga awal.
Genneva Malaysia mempunyai 11 pejabat di seluruh Malaysia. Kebangkitan syarikat itu dikatakan cukup kuat di beberapa negara lain termasuk China, Indonesia dan Filipina.
Genneva Malaysia akhirnya berhutang sebanyak RM80 juta kepada pelanggannya
Ternyata, Bank Negara sebenarnya sudah lama mengawasi kesemua syarikat Genneva ini. Hal ini kerana operasi perniagaan syarikat agak meragukan dan Bank Negara menduga bahawa mereka mungkin telah melanggar beberapa undang-undang perbankan dan kewangan.
Sebenarnya, Genneva Malaysia telah disenaraikan di bawah Daftar Makluman Pengguna Kewangan Bank Negara sejak Julai 2012. Syarikat ini bahkan disenaraikan di bawah syarikat atau laman web yang tidak dibenarkan atau dilesenkan.
Namun, isu ini berlaku setelah pelanggan membuat laporan polis dan Bank Negara memutuskan untuk menyiasat syarikat-syarikat tersebut. Pelanggan mungkin melaporkannya hanya apabila mereka menyedari bahawa mereka tidak mendapat produk dan pulangan yang dijanjikan kepada mereka.
Sebagai contoh, kira-kira 8,000 pelanggan yang telah membayar sejumlah 4,000 kg emas, mereka mendakwa belum menerima produk mereka. Syarikat itu juga dilaporkan telah berhutang sejumlah RM80 juta kepada mereka.
Hal ini berlaku apabila menurut kertas siasatan, Genneva Malaysia beroperasi dengan liabiliti 10 kali lebih banyak daripada aset yang dimilikinya. Ini nampaknya disebabkan oleh sifat rancangan itu sendiri.
“Syarikat ini mempunyai liabiliti melebihi 10 kali asetnya. Operasi sebenar syarikat, iaitu menjual emas sekitar 20% hingga 25% lebih tinggi daripada harga pasaran, membayar pulangan sekitar 2% hingga 3% sebulan kepada pelanggan dan membeli kembali emas dari pelanggan pada harga pembelian awal yang bukan dari hasil penerokaan. “-Kenyataan dari pihak berkuasa, dipetik dari The Edge Markets
Kalau korang tengok di Singapura pula, Genneva Sdn. Bhd. juga menghadapi masalah kewangan dan menunda kepulangan pelanggannya yang ada. Selain itu, syarikat itu akan menjual emas tersebut kepada pelanggan baru atau menggadaikan wang. Genneva Malaysia melakukan perkara yang sama iaitu bergantung pada wang pelanggan baru untuk beroperasi.
Oleh itu, inilah sebab mengapa Bank Negara bersama beberapa pihak berkuasa lain di Malaysia dan Singapura telah menyiasat semua syarikat Genneva. Siasatan bermula pada tahun 2009 ketika Bank Negara menyerbu pejabat Genneva Sdn. Bhd.
Pada tahun 2012, Bank Negara bersama dengan Polis Diraja Malaysia (PDRM), Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan (KPDNKK), dan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) memulakan siasatan mereka ke atas Genneva Malaysia dan syarikat-syarikat berkaitan seperti Success Attitude dan Ng Advantage. Syarikat-syarikat ini disiasat kerana disyaki terlibat dalam beberapa isu, iaitu:
- Pengambilan deposit secara haram
- Penggubahan wang haram
- Pengelakan dan penghindaran cukai
- Memberi keterangan yang salah
- Pelantikan ejen tanpa lesen
Secara kebetulan, Jabatan Hal Ehwal Komersial Singapura (CAD) juga telah menyerbu Genneva Sdn Bhd pada hari yang sama Genneva Malaysia diserbu. CAD dilaporkan menyebut bahawa mereka telah mendapat bantuan Polis Diraja Malaysia untuk menangkap dua rakyat Malaysia – bekas pengurus besar, Kwok Fong Loong dan bekas ketua transaksi, Lim Hong Boon – yang dituduh terlibat dalam operasi Genneva di Singapura.
Dalam penyiasatan ini, semua aset, akaun dan dokumen milik syarikat tersebut disita dan dibekukan untuk tujuan penyiasatan. Dalam kes Genneva Malaysia sahaja, Bank Negara membekukan aset bernilai RM99.8 juta tunai dan merampas 126kg emas.
Sesetengah pelanggan Genneva tidak berpuas hati dengan hasil siasatan dari Bank Negara
Walaupun sebilangan pelanggan benar-benar meminta pertolongan pihak berkuasa kerana syarikat itu tetapi ada beberapa orang yang tidak puas hati dengan tindakan Bank Negara untuk membekukan aset syarikat.
Mereka membentuk pasukan penyokong untuk menyokong Genneva Malaysia. Kalau korang nak tahu, terdapat sekumpulan 60,000 pelanggan yang nampaknya gembira dan berpuas hati dengan produk dan perkhidmatan Genneva Malaysia.
“Genneva Malaysia Sdn. Bhd. tidak bersalah. Kami adalah pelanggan yang gembira dan berpuas hati, sangat berterima kasih kepada syarikat kerana berkongsi keuntungan mereka dengan kami sejak tahun 2010. Kami tidak mempunyai aduan kerana kami menerima bayaran seperti yang dijanjikan.” – Petikan dari laman Genneva Malaysia Supporters di Facebook.
Mereka juga mendakwa bahawa pembekuan aset Bank Negara telah mempengaruhi kehidupan lebih daripada 60,000 keluarga. Mereka juga menyuruh Bank Negara untuk membuat banyak perkara, iaitu:
- Mengembalikan emas yang dirampas semasa serbuan 2012 ke Genneva Malaysia.
- Bebaskan semua aset Genneva Malaysia.
- Menyahbekukan akaun bank peribadi pengarah, pengurusan dan akaun bersama Genneva Malaysia dengan ahli keluarga mereka.
- Kembalikan Genneva Malaysia ke kedudukan dagangan asalnya sehingga dapat meneruskan operasinya.
- Berhenti menyerang dan mencemarkan nama baik Genneva Malaysia di media.
Salah satu sebab mereka mahu Bank Negara melakukan ini adalah supaya mereka dapat kembali memperoleh wang yang mereka laburkan melalui hibah dan komisen bulanan. Mereka sampai pada tahap mengutip Tun Mahathir dan menggambarkannya seolah-olah beliau juga menyokong Genneva Malaysia.
Walau bagaimanapun, Tun M sebenarnya adalah antara pihak yang meminta agar Genneva Malaysia disiasat oleh pihak berkuasa.
“Firma perdagangan emas, Genneva Malaysia Sdn Bhd, harus disiasat secara menyeluruh mengenai aktiviti perdagangan firma itu.”- Tun M, bekas Perdana Menteri, dipetik dari The Star.
Pada tahun 2014, 1,065 pelanggan mendakwa Genneva Malaysia kerana melanggar kontraknya dengan tidak membayar jumlah wang yang telah dipersetujui. Ternyata, para pelanggan juga memasukkan Bank Negara dalam saman ini untuk mendesak bank pusat untuk melepaskan harta yang disita dari Genneva Malaysia. Walau bagaimanapun, Bank Negara menyatakan bahawa ia tidak dapat melepaskan harta tersebut tanpa arahan mahkamah yang munasabah.
Secara ringkasnya, empat pengarah Genneva Sdn. Bhd. termasuk Ng Poh Weng dan Marcus Yee Yuen Seng dijatuhi hukuman penjara lapan tahun dan denda RM2 juta. Tetapi anda boleh membaca lebih lanjut mengenai keputusan mahkamah mengenai kes ini di sini.
Menurut peguam yang berkaitan, Fahmi Abdul Moin, menyatakan bahawa pelanggan boleh membuat tuntutan kepada Bank Negara tetapi mereka perlu menunjukkan bukti bahawa mereka adalah pihak ketiga yang tulen dari Genneva Sdn. Bhd.
“Pelabur mungkin berhak membuat tuntutan dengan syarat mereka memenuhi lima kriteria di bawah Seksyen 61 undang-undang anti penggubahan wang.”- Fahmi Abdul Moin, Peguam, dipetik dari FMT.
Kejayaan Genneva Malaysia yang membawa mereka kepada muka pengadilan
Pendakwaan di mahkamah antara Bank Negara dan Genneva Malaysia telah berlangsung selama tujuh tahun. Pada tahun itu juga,dalam tempoh masa itu, Genneva Malaysia dibebaskan oleh hakim makhamah pada tahun 2017.
Namun, Pesuruhjaya Kehakiman Mahkamah Tinggi, Datuk Ahmad Shahrir Mohd Salleh, membatalkan keputusan mahkamah setelah rayuan diajukan oleh pihak pendakwaan. Beliau memutuskan bahawa ada kesalahan yang dibuat oleh sesi penghakiman.
Pada Ogos 2020, Ahmad Shahrir mendapati Genneva Malaysia bersama lapan individu dan dua syarikat lain yang bersekutu dengannya bersalah kerana penggubahan wang haram dan pengambilan deposit secara haram. Genneva Malaysia didenda RM450 juta sementara individu itu dijatuhkan hukuman penjara antara empat hingga sembilan tahun serta denda antara RM1 juta hingga RM4 juta setiap seorang.
Berikut adalah lembaran ringkas maklumat mengenai siapa yang dikenakan dengan apa yang berlaku dalam kes ini, seperti yang tertera di laman web Bank Negara:
Semua individu yang dituduh diberi jaminan RM1 juta setiap seorang oleh Ahmad Shahrir kecuali Yee dan Ng, yang kini menjalani hukuman penjara kerana terlibat dalam kes Genneva Sdn. Bhd. Setakat ini, tiada mana-mana individu terlibat yang terlepas dari isu ini.
